Cinsel Kimlik Gelişimi

Bradley ve Zucker, Sadock ve Sadock yayınlarında cinsel kimlik gelişimi için üç bileşene atıfta bulunur:

Cinsel Kimlik (Gender Identity)

Bireyin kendini kız ya da erkek cinsiyetine ait hissetme durumudur. Öznel bir özdeşim duygusudur. 

Çocuğun kız ya da erkek olduğunu fark edebilmesi, kendi bedenini sevmesi ve kabullenmesi, kız ya da erkek olmaktan huzur duyabilmesidir.

Bireyler, cinsel kimlik oluşumu görünüm ve davranışlarıyla dışarıya aktarır. Kız çocuğunun annesi gibi davranması ya da erkek çocuğunun babasını taklit etmesi buna bir örnek olabilir.

Eğer siz de cinsel kimlik gelişimi düşünüyorsanız destek almak için yüz yüze veya whatsapp görüntülü konuşma üzerinden ücretsiz 15 dakikalık ön görüşme randevusu alabilirsiniz.

Cinsiyet Rol Davranışı (Gender Role Behavior)

Kültürel çevre ve çevrenin bireye karşı beklentilerine göre şekillenen cinsiyet davranışlarıdır. Yani kadın ve erkeği birbirinden ayıran normlardır. Toplum tarafından bireye yüklenmektedir.

Cinsel Yönelim (Sexual Orientation)

Bireyin cinsel isteğini veya libidosunu herhangi bir cinsiyete yönlendirmesi ya da başka bir cinsiyet tarafından cinsel olarak uyarılmasıdır.

Birey; heteroseksüel, homoseksüel ya da biseksüel olabilir. Cinsel yönelim kimliği ise bireyin cinsel yönelimiyle ilişkili olarak kendini tanımlayabilmesidir.

Cinsel kimlik gelişimi, bireyin dünyaya gelmesiyle şekillenmeye başlar. Çekirdek cinsel kimliğin, çocukluğun 0-2 yaş sürecinde başladığı gözlemlenmiştir. Fakat cinsel kimlik duygusunun yerleşmesi 3-4 yaşlarını bulabilmektedir. Bu süreçten sonra cinsel kimlikte değişim çok güçtür.

Cinsel kimlik bozukluğu, bireyin doğuştan var olan biyolojik cinsiyet rolünden sürekli rahatsızlık duyması ile meydana gelen klinik bir durumdur.

Cinsel kimlik bozukluğu, kişinin kendi cinsiyetinden rahatsızlık duyması ve istikrarlı bir şekilde karşıt cinsiyetle kendini özdeştirmesidir.

Cinsel Kimlik Gelişimi (Psikodinamik ve Psikososyal Etkenler)

Cinsel kimlik gelişim süreci birey için karmaşık bir dönem olabilmektedir. Bu süreç biyolojik ve sosyolojik olarak ilerlemektedir.

Cinsel kimlik gelişiminde psikososyal etkenlerin bireyler için büyük bir etkisi olduğuna dair araştırmalar yapılmıştır. Yapılan araştırmalar psödohermafrodit çocuklar üzerinedir. Yapılan çalışmalarda, çocukların biyolojik cinsiyetleri yerine doğum sonrası anne-baba tarafından belirlenen kimliği geliştirdiği saptanmıştır (Canat 2008).

Kendini keşfetme dönemi içerisinde olan çocuk adeta bir oyun hamuru gibidir. Nasıl şekil verilirse o yöne evrilir. Yukarıda belirttiğimiz gibi çocukların cinsiyet eğilimi anne-baba tarafından belirlenen kimliğe evrilebilmektedir (bkz. Ergenlikte Cinsellik).

Cinsel Kimlik ve Cinsel Yönelim Nörobiyolojisi

Cinsel kimlik ve cinsel yönelim, bir kişinin cinsel kimliğinin bağımsız bileşenlerinden birisidir. Her zaman olmasa da bu tanımlar, çoğu zaman birbirleriyle ve bireyin genital cinsiyeti ile uyum içerisindedir.

Tartışılan en önemli etiklerden biri, erken hormon ortamının hem cinsiyet kimliği, hem de cinsel kimliğin veya cinsel yönelimlerin üzerinde uyguladığı örgütsel etkilerle de ilgilidir.

Cinsiyet kimliğinin ve cinsel yönelimin testesterona prenatal maruz kalma ile erkekleştirildiğine ve yokluğunda dişileştirildiğine dair kanıtlar hayvanlardaki temel araştırmalardan; androjen maruziyetinin biyometrik indekslerinin korelasyonlarından ve cinsel gelişmedeki bozukluklarla ilişkili klinik durumların çalışmalarından yararlanılmıştır.

Cinsiyete Göre Cinsel Kimlik Bozukluğu

Çocukluk döneminde cinsel kimlik bozukluğuna dair sistematik bir çalışma bulunmamaktadır. Fakat cinsel kimlik bozukluğu tam olarak bilinmemekle beraber, karşı cinsiyet davranışı gösteren çocuklarla alakalı bir takım araştırmalar mevcuttur.

Çocuklarda karşı cinsiyet davranışları gösterme oranları, kız çocuklarında erkek çocuklarına oranla daha yüksektir (Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi : 17 (3) 2010). Fakat bu durum nedeniyle kliniğe başvuran cinsiyet dağılımında erkek çocuklar sayıca daha fazladır. Bu oranlar sosyal çevrenin önemini vurgulamaktadır.

Cinsel Kimlik Bozukluğu Tanı Kriterleri Nelerdir?

Cinsel kimlik gelişimi ile ilgili bozukluklar şu kriterlerle teşhis edilebilir:

Çocuklarda Cinsel Kimlik Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

Çocuklarda cinsel kimlik gelişimi ile ilgili bozukluklar şu kriterlerle teşhis edilebilir:

Cinsel Kimlik Gelişimi Sorunları İçin Tedavi

Bazı dönemler insanlar kendilerini bulmak için kendi içlerinde bir çeşit yolculuğa çıkar. Çıktıkları bu yolculukta, farklı benlikleriyle tanışabilir.

Tanıştıkları bir başka benlikleri ise biyolojik ve ruhsal cinsiyet kavramlarıdır. İki benlik kendi aralarında anlaşmazlık yaşayabilmektedir. Bu durumdan rahatsızlık duyan birey isterse bir uzman psikolog veya psikiyatristten yardım alabilir.

Yetkin bir uzman, bu süreçte bireyin hem biyolojik, hem de ruhsal cinsiyeti arasında uyum sağlaması ve bağımsızlığını kazanması için terapi desteği sunabilir.

Terapi, kişinin biyolojik cinsiyetine dönmesi anlamı taşımaz; hasta istemediği bir sürece girmek zorunda kalmaz.

Zeynep Polat

Sorumluluk Reddi: Söz konusu bu tür bilgiler Site’de yalnızca bilgilendirme amacıyla yayınlanmaktadır ve doktorunuz ya da eczacınızın tavsiyelerinin yerini almaz. Bu bilgiler hiçbir koşulda bir hastalığın veya fiziksel problemin tıbbi tanısını koymak için kullanılmamaktadır site üzerinden durumunuzla ilgili endişelerinizi ve sorularınızı sorabilirsiniz. Bununla birlikte her durumda doktorunuza ya da eczacınıza başvurmanız gerekir.

Uzman Psikolog Fundem Ece

Uzmanlık alanları: Çocuk, Ergen, Yetişkin, Aile, Çift, Cinsel Terapi.
Okan Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nü tam burslu kazandı. Psikoloji Bölümü’nü (%30 İngilizce) burslu okurken başarısı sayesinde Çift Anadal Programı’na kabul edilerek Sağlık Yönetimi Bölümü’nü de tamamladı.