Sanrı Nedir?

Sanrı veya diğer adıyla hezeyan gerçeklikle uyuşmayan, yanlış olduğunu gösteren kanıtlar olmasına rağmen değişmeyen yanlış inançları tanımlar.

Bireyin kendisini peygamber zannetmesi gibi uç boyutlara varabilen bu psikolojik rahatsızlık alanı bizar ve non-bizar olmak üzere ikiye ayrılır.

Bizar sanrı; olması pek mümkün olmayan, mantık dışı inançlardır.

Örneğin, uzaylılar tarafından kaçırılmaya çalışıldığına veya vücudunda böceklerin gezdiğine inanmak gibi.

Non-bizar sanrı ise olması mümkün olabilecek inançlardır.

Örnek verecek olursak, kişi sevgilisinin onu aldattığına inanabilir.  Bu olabilecek bir durumdur. Fakat sorun bu durumu kanıtlayacak herhangi bir delil olmadığı halde kişinin ısrarla aldatıldığına inanmasıdır. 

Sanrılar, tek başına sanrılı bozukluk olarak sınıflandırılabilse de şizofreni gibi birçok psikiyatrik bozuklukta sanrılar görülebilmektedir.

Eğer siz de sanrı yaşadığınızı düşünüyorsanız destek almak için yüz yüze veya whatsapp görüntülü konuşma üzerinden ücretsiz 15 dakikalık ön görüşme randevusu alabilirsiniz.

Sanrılı Bozukluk Nedir?

Sanrılı bozukluk, en az bir ay boyunca süren sanrının var olduğu psikotik bozukluktur.

Bu bozukluk türünde halüsinasyon, konuşmada veya duygu durumda bozulmalar görülmez. Kişi günlük hayatına devam etmekte zorlanmayabilir.

Sanrılı bozukluk tanısı konulması için sanrılar madde kullanımından kaynaklanmamalıdır. Daha çok kadınlarda görülmektedir.

Başlangıç yaşı ise genellikle 45-54 yaş arasıdır ancak başlangıç yaşının 34-45 yaş aralığı olduğunu söyleyen çalışmalar da bulunmaktadır.

Başka Hangi Durumlarda Sanrı Görülebilmektedir?

Şizofreni, kısa psikoz bozukluğu, şizofreniform bozukluk, şizoaffektif bozukluk gibi psikotik bozukluklarda da sanrılar görülebilmektedir. Bunlar sanrı bozukluğundan farklıdır. Çünkü bu bozukluklarda sanrılar ile birlikte varsanılar, konuşmada ve davranışta bozulmalar da görülmektedir.

Depresyonda sanrı görülebilir ancak bu sanrı ya da sanrılar daha kısa sürer. Sanrı, madde ve ilaç kullanımına bağlı olarak da ortaya çıkabilir. Bu durumda kişiye sanrılı bozukluk diye bir tanı konulmaz.

Varsanı Nedir?

Varsanı diğer adıyla halüsinasyon, gerçekte var olmayan şeyleri varmış gibi algılamadır.

Varsanılar, daha çok işitsel olsa da görsel, koku, tat ve dokunsal varsanılar da vardır.

Kişi sesler duyduğunu, derisinde bir şeylerin gezdiğini zannedebilir.

Varsanı ile illüzyon karıştırılmamalıdır. İllüzyonda uyaran gerçekte vardır fakat biz onu farklı algılarız. Varsanı da ise uyaran gerçekte yoktur.

Yaygın Sanrılar Nelerdir?

Kötülük Görme (perseküsyon)

Bu sanrı türünde kişiler başkalarının kendisine zarar vermek istediğine inanmaktadırlar. Takip edildiklerine, tehdit edildiklerine, zehirlenmek istendiklerine inanmaktadırlar.  Etrafındaki insanları kendileri için bir tehdit olarak görmektedirler. Bu yüzden sürekli tetikte olabilmektedirler.

Grandiyöz

Grandiyöz yani büyüklenme sanrıları, kişinin hiç kimse de bulunmayan özelliklerinin olduğuna inanmasıdır. Kişi büyük bir yeteneği olduğuna veya önemli bir buluş yaptığına inanabilir.

Örneğin düşünceleri okuyabildiğini söyleyebilir. Bu sanrılar kendisini Peygamber veya Mehdi zannetmek gibi dinsel nitelikte de olabilmektedir.

Erotomani

Kişiningerçek veya hayali birinin ona aşık olduğuna inanmasıdır. Ona aşık olduğunu düşündüğü kişi genellikle ondan daha yüksek statüde olan biridir. Onunla ilgisi olmadığı halde o kişinin yaptığı şeyleri kendisi için yaptığını, ona mesaj vermeye çalıştığını düşünür.

Kıskançlık

Partnerlerinin kendilerini aldattığına inandıkları sanrı türüdür. Ortada aldatıldıklarına dair herhangi bir kanıt olmasa da buna inanmaktadırlar. Bu yüzden sürekli aldatıldıklarını kanıtlayacak deliller aramaktadırlar. Partnerlerinin telefonlarını karıştırabilirler veya onları gizlice takip edebilirler. Daha çok erkeklerde görülmektedir.

Bedensel (somatik)

Kişinin hasta olduğuna veya bedeninde bozulmalar olduğuna inandığı sanrılardır. Örneğin, vücudunun çürüdüğüne, koktuğuna veya üzerinde böceklerin dolaştığına inanabilir. Bu yüzden dermatologa gidebilir.

Karma

Kişide aynı anda birden fazla sanrı türünün görülmesidir.

Belirlenmemiş tür

Sanrı türünün kesin bir şekilde belirlenmediği bir sanrı türüdür.

Sanrı ve Tedavisi

Terapiye genellikle kendi istekleriyle gelmezler çünkü hasta olduklarını düşünmezler. Sanrılı bozukluklar antipsikotik ilaçlar ve psikoterapi ile tedavi edilmektedir.

En çok Bilişsel Davranışçı Terapi yöntemi kullanılmaktadır. Tedavi sürecinde bireyin yakınlarının desteği de oldukça önemlidir.

Sanrı Hakkında Film Önerisi

He Loves Me… He Loves Me Not. Bu filmde erotomani sanrıları olan Angelique adlı kadının hikayesi anlatılmaktadır. Keyifli seyirler..

Kaynakça

Dsm-5 Tanı Ölçütleri Başvuru El Kitabı. (n.d.).

Bal, F., & Haciosman, B. Z. (2019). Hezeyanlı Bozukluk Hakkında Güncel ve Bilimsel Bulgular. The Journal of Social Science, 3 (5), 106–121.

Yıldız İnanç

Sorumluluk Reddi: Söz konusu bu tür bilgiler Site’de yalnızca bilgilendirme amacıyla yayınlanmaktadır ve doktorunuz ya da eczacınızın tavsiyelerinin yerini almaz. Bu bilgiler hiçbir koşulda bir hastalığın veya fiziksel problemin tıbbi tanısını koymak için kullanılmamaktadır site üzerinden durumunuzla ilgili endişelerinizi ve sorularınızı sorabilirsiniz. Bununla birlikte her durumda doktorunuza ya da eczacınıza başvurmanız gerekir.

Uzman Psikolog Fundem Ece

Uzmanlık alanları: Çocuk, Ergen, Yetişkin, Aile, Çift, Cinsel Terapi.
Okan Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nü tam burslu kazandı. Psikoloji Bölümü’nü (%30 İngilizce) burslu okurken başarısı sayesinde Çift Anadal Programı’na kabul edilerek Sağlık Yönetimi Bölümü’nü de tamamladı.