Stres Nedir?

Stresin yaşam kalitesini etkilemesiyle birlikte, kişinin tansiyonunda iniş çıkışlar görülebilmektedir. Stres, fizyolojik sağlığımızı da derinden etkileyen bir durumdur.

Stres kişinin algıladığı bir tehdit sonucu duygudurumundaki ani değişimle birlikte başa çıkamama halidir.

Stres insanların yaşamını olumsuz etkileyen bir faktör olmakla birlikte aynı zamanda doğru oranda olduğunda kişiyi harekete geçiren, motive edici bir güce sahiptir.

Aynı zamanda hayatın vazgeçilemez bir parçası da denenebilir. Çünkü az oranda da olsa bazı durumlar, düşünceler ya da hislerimizle ilgili bazen kaygıya kapıldığımız zamanlar olur.

Eğer siz de stres yaşadığınızı düşünüyorsanız destek almak için yüz yüze veya whatsapp görüntülü konuşma üzerinden ücretsiz 15 dakikalık ön görüşme randevusu alabilirsiniz.

Stres bizim algılarımız doğrultusunda kaygı yaratabilecek, bizim için risk faktörü doğurabileceğine inandığımız pek çok konuda vücudumuzun verdiği bir tepkidir.

Stres anında biyolojik, davranışsal ve duygusal olarak pek çok değişim hissederiz.

Stresi hayatımızdan söküp atmaya çalışmak doğru değildir, çünkü her ne kadar olumsuz özellikleri fazla olduğuna inansak da aynı zamanda bizi harekete geçiren, hayatımızdaki stresörleri tanımamızı ve kendi stres yönetimi yöntemlerimizi fark etmemizi sağlayan bir unsurdur.

Stresinizle Savaşmayın

Stres zamanlarında aslında yapılması gereken, bizi kaygılandıran stresörlerin hayatımıza ne derece etki ettiğini fark etmek ve stres yönetimimizi sağlamak olacaktır.

Stresin varlığı kabul edilmelidir.

Stresi görmezden gelmemek stres yönetimi konusunda kişiye yardımcı olmaktadır. 

Ne çok fazla kişiyi strese sokan bir durumu göz önünde tutmak ne de onu yok saymak akıllıca olacaktır.

Hayatınızın çoğu alanında stresin var olabileceğini kabul edin.

Bedeniniz size stresli olduğunuzda neler söylüyor? Neler hissediyor ve ne yapmak istiyorsunuz? Stresinizi tanıyın.

Sürekli onu düşünmeye çalışmak zihinsel ve bedensel olarak kişiyi yormaktadır.  

Buna bir örnek olarak Dostoyevski’nin bir sözünü örnek vermek isterim;

“Kendinizi bir kutup ayısı düşünmemeye zorladığınızda o lanet şeyin her dakika aklınıza geldiğini göreceksiniz”

Hayatımızdaki stresörleri tanımak ve onlarla baş etmek uğruna sürekli bizleri kaygılandıran bir durumu düşünüyor olmak, kendimize düzenli olarak bunu hatırlatıyor olmak stresimizi sürekli güncel tutmamıza neden olabilir. Ne yapmamamız gerektiği konusunda birkaç fikre sahibiz.

Stresle Nasıl Baş Edebiliriz?

Nefes egzersizleri, düzenli beslenme, spor yapmak, sigara ve alkolden uzak duruyor olmak stresi uzaklaştırabilir. (Sigara bağımlılığı ve tedavisi)

Bunları yaparken aynı zamanda hayatımızdaki stresörleri ve bedenimizin buna verdiği tepkileri tanıyor olmak  yardımcı olacaktır.

Kişileri kaygılandıran şeyler aslında olaylar değil, olayları algılayış ve yorumlayış biçimidir. Bizi kaygılandıran bir durum başka birini kaygılandırmıyor olabilir.

Bizde kaygı yaratan bir durum, o stres uyaranını algılayış biçimimiz ve ona yüklediğimiz anlamla ilişkili olabilir.

Yaşadığınız Yoğun Stresi Kontrol Altına Almakta Zorlanıyorsanız…

Örneğin “eğer bu işi alamazsam bu benim beceriksiz olduğumu gösterir” gibi bir düşünceye sahip olmak ya da “ performans kaygısı” yaşıyor olmak geleceğe yönelik bir anksiyeteye sebep olabilmektedir.

Stres kontrol altına alınmazsa depresyon ve anksiyeteye de davet çıkarabilir. Buna örnek olarak panik atak ve yaygın kaygı bozuklukları verilebilir.

Kontrol altına alınmadığında duygudurum bozukluklarına yol açabilmektedir.

Duygudurum bozuklukları, uygunsuz abartılı duygulanım şeklinde kendini gösterebilmektedir.

Mutsuzluk, üzüntü,  keder, öfke, suçluluk, yetersizlik gibi duygularla kişi baş etmek durumunda hissedebilir kendini.

Eğer stres de kişide bu olumsuz duyguları yoğun yaşamasına ve hayat kalitesinde ciddi bir düşüşe neden oluyorsa çeşitli depresyon, panik atak gibi çeşitli duygudurum bozuklukları meydana gelebilmektedir.

Bu noktada psikolojik destek almak kişinin kendini iyi hissetmesi ve hayat kalitesini koruması adına sağlıklı olacaktır.

Stresin kontrol edilemediği durumlarda kişi, gerçeklik hissinden uzaklaşabilmektedir, bu durumdan asla kurtulamayacağına ve belki bir uç nokta olarak öleceğine inanabilir.

Kimsenin ona yardım edemeyecek olma hissi ve stres anında vücudunun gösterdiği reaksiyonların onu kötü bir sona hazırladığı düşüncesi stresi daha da tetikleyen bir durumdur.

Stresin kontrol altına alınmadığı ve uzun süreli stres durumunda, bir psikolojik rahatsızlığa ve hayat kalitesinde düşmeye neden olabilir.

Stresin yarattığı etki kısa ya da uzun süreli olabilmektedir. Stres karşılaşılan stresörün kayboluşu sonrasında geçebilirken, stresör ortadan kalktığında da devam ediyor olabilir. Stres uzun süreli ve kalıcı bir sağlık problemine de dönüşebilir. Birey kendisi için stres yaratabilecek bir durumla karşılaştığında bedeni alarm durumuna geçer.

Stres Anında Bedenimizde Neler Olur?

• Yorgunluk
• Uyuşukluk
• Çarpıntı
• Nabzın yükselmesi
• Hızlı ve yüzeysel solunum
• Kas gerginliği ve ağrıları
• Titreme
• Seğirme, tik
• Mide yanması
• Hazımsızlık
• Diyare
• Konstipasyon
• Sinirlilik
• Ağız kuruluğu
• Aşırı terleme
• El ve ayaklarda soğuma
• Deri döküntüleri meydana gelebilir.

Alarm durumunda vücut “savaş ya da kaç” mekanizmasını aktive edebilir. Bu durumda uyaranla birey ya karşı karşıya gelip savaşma ya da kaçma isteğindedir.

Sağlıklı olan alarm aşamasından sonrasında bireyin uyum aşamasına geçebilmesidir. Eğer bu gerçekleşirse birey stresörün varlığını tanımış, kabul etmiş ve uyum sağlamıştır. Kaybedilen enerji yeniden kazanılmaya başlanır.

Tansiyonla Stres Arasında Bir İlişki Var Mıdır?

Günlük hayatta yaşanan olaylar ruh halimizi etkilemekte ve tansiyonunda düşüp yükselmesine neden olmaktadır.

Stres yaşam kalitesini düşürmenin yanında aynı zamanda kişide ciddi anlamda fiziksel ve psikolojik baskı yaratır.

Stres tansiyonu tetiklemektedir, tansiyon hastalığına sahip bir bireyde vücudu stres uyaranıyla karşılaştığında görülen kan basıncında ve kan hızında artış tansiyonu tetikleyen bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır.

Stresle karşılaşıldığında yukarıda da özeti geçildiği gibi bedenimiz bazı reaksiyonlar göstermektedir.

Baş ağrısı, avuçlarda terleme, kulak uğultusu, çarpıntı, aşırı heyecan, düzensiz kalp atışı gibi belirtiler görülebilir.

Stresle baş etmeyi öğrenebilmek önemlidir, ileride tansiyon hastalığına yakalanma riskini azaltabilir.

Günlük yapılan kısa süreli de olsa yürüyüşler, aşırı tuzlu gıdaları tüketmekten kaçınmak, düzenli yapılan nefes egzersizleri, düzenli beslenme, sigara ve alkolden kaçınma gibi davranışlar stresle baş etmede ve olası tansiyon hastalıkları riskini azaltmaktadır.

Beyza Metin

Sorumluluk Reddi: Söz konusu bu tür bilgiler Site’de yalnızca bilgilendirme amacıyla yayınlanmaktadır ve doktorunuz ya da eczacınızın tavsiyelerinin yerini almaz. Bu bilgiler hiçbir koşulda bir hastalığın veya fiziksel problemin tıbbi tanısını koymak için kullanılmamaktadır site üzerinden durumunuzla ilgili endişelerinizi ve sorularınızı sorabilirsiniz. Bununla birlikte her durumda doktorunuza ya da eczacınıza başvurmanız gerekir.

Uzman Psikolog Fundem Ece

Uzmanlık alanları: Çocuk, Ergen, Yetişkin, Aile, Çift, Cinsel Terapi.
Okan Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nü tam burslu kazandı. Psikoloji Bölümü’nü (%30 İngilizce) burslu okurken başarısı sayesinde Çift Anadal Programı’na kabul edilerek Sağlık Yönetimi Bölümü’nü de tamamladı.