Alzheimer Hastalığı Nedir?

Alzheimer Hastalığı, yaşlılıkla beraber ortaya çıkan ve başta unutkanlık olmak üzere; çeşitli zihinsel ve davranışsal bozukluklara yol açan, günlük yaşam aktivitelerini etkileyen ilerleyici bir beyin hastalığıdır. Alzheimer Belirtileri;

Eğer siz de alzheimer konusunda destek almak isterseniz yüz yüze veya whatsapp görüntülü konuşma üzerinden ücretsiz 15 dakikalık ön görüşme randevusu alabilirsiniz.

Alzheimer Hastalığı Nedir? Neden olur?

Beynin bazı bölgelerinde biriken protein beyindeki sinir hücrelerinin hasar görmesine ve kopar ve haberci kimyasal maddelerin azalmasına neden olur. Bunun sonucunda bağlantı kuramayan sinir hücreleri zamanla ölmeye başlar. Bu durum da kişinin bellek ve öğrenme gibi zihinsel becerilerinin bozulmasına yol açar.

Alzheimer Hastalığı Kimlerde ve Ne Sıklıkta Görülür?

Alzheimer genellikle yaşlılıkta ortaya çıkan bir hastalıktır. 65 yaşın üzerinde 10 kişiden birinde, 85 yaşın üzerinde 2 kişiden birinde görülür. Araştırmalara göre tüm dünyada ise 20 milyona yakın Alzheimer hastası bulunmaktadır. 

Kadınlarda ve erkeklerde hemen hemen aynı oranda görülen Alzheimer hastalığı bulaşıcı ve kalıtsal bir hastalık değildir. Günümüzde sürekli ailede Alzheimer var “bende de görülür” gibi düşünceye sahip kişi sayısı oldukça fazladır fakat yanlış bir düşünce diyebiliriz. Ancak düşük oranda olsa da ailesel bir yatkınlık olabileceği de düşünülmektedir. 

Alzheimer Belirtileri

Alzheimer bunamanın en sık nedenidir. Ancak benzer belirtiler veren başka hastalıklar da vardır. Bu nedenle Alzheimer hastalığının diğer bunama nedenlerinden tam olarak ayırt edilmesi gereklidir. 

Sinir hastalıkları uzmanları yani nörologlar çeşitli testler, beyin filmleri ve laboratuvar tetkikleri sayesinde bugün büyük oranda kesin teşhis koyabilmektedir. 

Alzheimer Hastalığının Belirtileri Nelerdir? 

• Zihinsel Bozukluklar
• Davranışsal Bozukluklar 

Zihinsel Bozukluklar: 

• Genellikle ilk belirtisi unutkanlıktır. 
• Öğrenme güçlüğü.
• Konuşma bozukluğu.
• Yolunu kaybetme.
• Kişileri tanıyamama.
• Karar verme güçlüğü.

 Davranışsal Bozukluklar:

• Huzursuzluk.
• İlgisizlik.
• Saldırganlık.
• Uyku bozukluğu.
• Amaçsız dolaşma.
• Hayaller görme. 
• Depresyon.

 Alzheimer Risk Faktörleri Nelerdir?

• İleri yaş
• Ailede Alzheimer tanılı hastanın olması
• Genlerde yatkınlık bulunması
• Herhangi bir olayda ciddi beyin travması geçirmiş olmak
• Hipertansiyon bulunması
• Stres
• Damar hastalıkları
• Eğitim düzeyleri, eğitim düzeyinin düşük olması
• Büyük bir acı deneyim geçmişi
• Sosyoekonomik düzeyinin düşük olması
• Kolestrol
• Diyabet
• Yüksek dozda madde kullanımı

Alzheimer Hastalığı Nasıl Seyreder?

Alzheimer hastalığı yavaş ilerleyen, ancak zaman içinde günlük yaşamı etkileyerek, hastayı geri dönüşsüz bir şekilde bakıma muhtaç bırakan bir hastalıktır. 

Hastalığın seyri genel olarak üç evreye ayrılabilir:

1. Başlangıç evresi
2. Orta evre
3. İleri evre

Başlangıç Evresi: 

• İsimleri, tarihleri unutma: çevresindeki kişilerin isimlerini unutur veya hatırlamada güçlük yaşar.
• Yolunu şaşırma: gittiği yolu hatırlayamaz ve yanlış yola yönelir.
• Kelimeleri bulamama: konuşurken cümleyi kurarken kelimeyi bulamama.
• İşine, çevresine ilgisizlik.
• Hastalığını kabul etmeme.
• Kafa karışıklığı.
• Karar verememek.
• Sürekli aynı şeylerden bahsetmek.
• Kaygılı hissetmek.

Orta Evre:  

• Belirgin unutkanlık: örneğin; yemeğin altını açık unutma, anahtarı unutup çıkma, randevuları unutma.
• Kişileri tanıyamama: örneğin; çevresindeki kişileri gördüğünde tanımada güçlük çekme.
• Yıkanma, giyinme gibi gündelik işlerde yardımcı ihtiyacı: bu gibi durumlarda yanında birisine ihtiyaç duyar.
• Hayaller görme, depresyon gibi ruhsal bozukluklar.
• Heyecanlı, sinirli davranışlarda bulunma.
• Saldırgan tutum: örneğin; istemeden şiddet uygulayabilir, anlık saldırgan hareketlerde bulunabilir.
• Yabancı mekanlarda uyum sağlayamamak.
• Saplantılı davranışlar sergilemek.

İleri Evre:

• Aile üyelerini tanıyamama: çocuklarını, kardeşlerinin kim olduğunu tanıyamaz.
• Yemek yemede, yürümede güçlük: yemek yerken üstüne döker.
• İdrarını, dışkısını tutamama: çocuk misali idrarını kaçırır.
• Ciddi davranış bozuklukları: ortamda uygun olmayan hareketlerde bulunur.
• Kilo kaybı: yeme bozukluğu yaşayacağı için hızlı bir kilo düşüşü gözlemlenebilir.
• Yardım almadan hareket edememek.

Alzheimer Hastalığının Tedavisi

Alzheimer hastalığını tamamen ortadan kaldıracak bir tedavi bugün için ne yazık ki yoktur. Ancak belli bir süre hastalığın ilerleme hızını durduracak ya da yavaşlatacak bazı yeni tedavi olanakları bulunmaktadır. Bu ilaçlar, hastalığın birkaç belirtilerini hafifleterek, hastanın yaşam kalitesini korur ve kendine daha uzun süre bakabilmesini sağlar. Depresyon, huzursuzluk, uykusuzluk gibi ruhsal bozuklukların tedavisi için de uzun zamandır kullanılan çok sayıda etkili ve güvenilir ilaç bulunmaktadır.

Alzheimer Hastalarının Bakımında Nelere Dikkat Edilmeli?

Alzheimer hastaları için ilaç tedavilerinin yanı sıra, özenli, önemsenerek dikkatli bir bakımın da önemi büyüktür. Hastalık ilerledikçe, günlük yaşamda daha fazla yardım ve güvenlik ihtiyacı doğar. 

• Gündelik yaşam: Yemek yeme, giyinme, tuvalete gitme ve yıkanmaya yardım etmek. Örneğin Alzheimer tanısı konan bireyin gündelik yaşamında öğlen yapacağı yemeği unutabilir ya da ocağı açıkta unutabilir bu gibi durum yaşanmaması için sürekli yanında destek olunması gerekir.
• Duygusal destek: Mutlu hissettirmek, boş zamanlarını değerlendirmek. Örneğin; boş zamanlarda onunla kitap okumak, dışarıda hava almak gibi şeyler yapılabilir.
• Evde ve dışarıda güvenlik: Yangın çıkarma, kaygan zeminlerde düşme, dışarda kaybolma riskini önlemek; araba kullanmasını önlemek. Örneğin; dışarıda kaybolma riskini önlemek için yanında sürekli bulunmak veya telefon numarası bulunan bir bileklik kullanılabilir.
• Para işleri: Banka işlemlerini, çek kullanmayı, tek başına alışverişi kısıtlamak. Örneğin; banka şifresini unutabilir veya tek başına alışverişe gittiğinde kredi kartının şifresini unutabilir bu gibi durum olmaması için yanında bulunmak oldukça önemlidir.

Sitemizdeki psikoloji makalelerinin yanı sıra, dergilerimize, videolarımıza da göz atabilirsiniz.

Eda Nur Aksoy

Sorumluluk Reddi: Söz konusu bu tür bilgiler Site’de yalnızca bilgilendirme amacıyla yayınlanmaktadır ve doktorunuz ya da eczacınızın tavsiyelerinin yerini almaz. Bu bilgiler hiçbir koşulda bir hastalığın veya fiziksel problemin tıbbi tanısını koymak için kullanılmamaktadır site üzerinden durumunuzla ilgili endişelerinizi ve sorularınızı sorabilirsiniz. Bununla birlikte her durumda doktorunuza ya da eczacınıza başvurmanız gerekir.

Uzman Psikolog Fundem Ece

Uzmanlık alanları: Çocuk, Ergen, Yetişkin, Aile, Çift, Cinsel Terapi.
Okan Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nü tam burslu kazandı. Psikoloji Bölümü’nü (%30 İngilizce) burslu okurken başarısı sayesinde Çift Anadal Programı’na kabul edilerek Sağlık Yönetimi Bölümü’nü de tamamladı.