Adet Öncesi Gerginlik Sendromu Nedir?

Adet Öncesi Gerginlik Sendromu bilimsel adıyla Premenstrüel Sendromu (PMS) kadınlarda adet öncesi dönemde görülen duygu ve fiziksel değişimlerdir. Kadınlarda üreme organı ve hormonlarının işlevselliğinin artmasıyla birlikte adet öncesinde ağrı gibi fiziksel rahatsızlıklar ve ruhsal durumda değişimler meydana gelir. Beden ve zihindeki bu farklılıklar adet döneminin başlamasıyla normal haline geri döner.

Eğer siz de adet öncesi gerginliği konusunda destek almak isterseniz yüz yüze veya whatsapp görüntülü konuşma üzerinden ücretsiz 15 dakikalık ön görüşme randevusu alabilirsiniz.

Kimlerde görülür?

Kadınların çoğunun adet gördüğünü düşünürsek adet öncesi gerginlik sendromunun görüldüğü kadın sayısı oldukça fazladır. Ülkemizde kadınların %52,2’sinde Premenstrüel Sendroma rastlanmaktadır (Erbil ve Yücesoy, 2021). Yapılan bazı araştırmalar bu oranın %5-8’lik kısmında görülen belirtilerin ortalamaya göre daha şiddetli olduğunu söylemektedir. Bu durum günlük yaşantıda aksamalara ve işlevsel bozukluklara neden olmaktadır.

Belirtileri nelerdir?

• Meme şişmesi ve ağrıları
• Akne ve sivilcede artış
• Şişkinlik
• İştah ve kiloda artış
• Baş, bel ve eklem ağrıları
• Şekerli gıdalara olan isteğin artması
• Sinirlilik, ruh hali değişimleri ve ağlama nöbetleri
• Depresyon
• Sosyal geri çekilme

Ne zaman ortaya çıkar?

Adet Öncesi Gerginlik Sendromu, menstruel döngünün luteal fazıyla birlikte başlar ve adet kanaması başlayana kadar artış gösterir. Semptomların en çok görüldüğü ve şiddetli hissedildiği zaman adetin başlamasına bir gün kaladır. Adet döngüsünün başlandığı günden itibaren semptomlar azalır ve kişi normal fonksiyonlarına geri döner. Erken luteal faz genellikle psikolojik belirtilerin ortaya çıktığı fakat fiziksel belirtilerin henüz görülmediği dönemdir. Luteal fazın son evrelerine doğru fizyolojik belirtilerde kendini göstermeye başlar. Sinirli, gergin hissetme, ağlama nöbetleri, cinsel istekte artış ya da yeme isteğinde artış psikolojik belirtilerdir.

Luteal Dönemde Vücudumuzda Ne Gibi Değişiklikler Meydana Gelir?

Luteal dönem, bazı hormonlarımızın salgılanması değiştiği ve vücudumuza etki ettiği mestrual döngünün bir evresidir. Bu evrede östrojen hormonundaki artışla birlikte LH hormonu salınımı artar. Erken Luteal dönemde Adet Öncesi Gerginlik Sendromu belirtileri östrojen hormonundaki değişimle birlikte başlar ve progesteron hormonunda düşme görülene kadar devam eder. 

Melatonin, cortisol, TSH, serotonin ve prolactin seviyelerindeki değişimler de belirtilerin psikolojik boyutunu etkiler. Yani kişi daha gergin, sinirli ya da dengesiz hissetmeye başlar. Duygu ve davranışlarımızı düzenleyen beyin bölümlerinden amyglada ve hipokampus da bu dönemden etkilenmektedir. (Yonkers et al., 2008).

Duygu durumundaki ve hormonlardaki değişimler fizyolojik semptomlar olan meme ağrıları ve şişmesi, akne ve sivilce artışı, baş, bel ve kas ağrıları meydana getirir.

Premenstruel Sendromun Nedenleri

Adet öncesi gerginlik sendromunun görülmesinin nedenleri çevresel ve biyolojik olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.

• Çevresel Faktörler: Fazla tuz, kafein veya yağlı gıdaların tüketimi gibi beslenme alışkanlıklarımız Adet Öncesi Sendromu belirtilerini şiddetlendirmektedir. Egzersiz yapmak ve yaşadığımız yerin iklimi de çevresel faktörler arasında yer almaktadır.
• Biyolojik Faktörler: Menstrual döngü ve adet genellikle tüm kadınlarda görülmektedir. Bu dönemde hormonların salgılanması ve beynimizin etkileriyle belirtilerde vücudumuzda değişkenlikler olabilir. Bazı kadınlar Adet Öncesi Sendroma daha şiddetli bilişsel ve fonksiyonel rahatsızlıklarla geçirmesinin nedeni hormon seviyelerinin normalden daha az veya fazla salgılanmasından kaynaklanmaktadır. Hormon seviyelerindeki bu değişimler kalıtsal olarak da aktarılabilir. Aynı zamanda bireyde kronik rahatsızlıklar varsa adetle dönemiyle ilişkilendirilen problemler daha sık ortaya çıkabilir.

Tedavisi nasıl olur?

Yukarıda belirtilen semptomların adet öncesi gerginlik sendromundan şikayetçi bir kişide görülmesinden sonra uzmanlar tarafından teşhis konulması tedavi sürecinin planlanmasının ilk adımıdır. Semptomlardan birkaçının kendinizde mevcut olduğunu düşünüyorsanız uzmanlarımızdan randevu almanızı tavsiye ederiz. Premenstrual Sendromun klinik açıdan kanıtlanan tedavileri aşağıda sıralanmıştır:

• İlaç tedavisi
• Işık tedavisi
• Bilişsel Davranışçı Terapi

Aynı zamanda diyet ve egzersiz programlarının değiştirilmesi Adet Öncesi Gerginlik Sendromu belirtilerini azalttığı bilinmektedir.

Zeynep Yıldırım

Sorumluluk Reddi: Söz konusu bu tür bilgiler Site’de yalnızca bilgilendirme amacıyla yayınlanmaktadır ve doktorunuz ya da eczacınızın tavsiyelerinin yerini almaz. Bu bilgiler hiçbir koşulda bir hastalığın veya fiziksel problemin tıbbi tanısını koymak için kullanılmamaktadır site üzerinden durumunuzla ilgili endişelerinizi ve sorularınızı sorabilirsiniz. Bununla birlikte her durumda doktorunuza ya da eczacınıza başvurmanız gerekir.

Uzman Psikolog Fundem Ece

Uzmanlık alanları: Çocuk, Ergen, Yetişkin, Aile, Çift, Cinsel Terapi.
Okan Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nü tam burslu kazandı. Psikoloji Bölümü’nü (%30 İngilizce) burslu okurken başarısı sayesinde Çift Anadal Programı’na kabul edilerek Sağlık Yönetimi Bölümü’nü de tamamladı.